Page 27 - Layout 1

52 ИШDЦNYAМЫЗ — {N-1’ 2017} {N-1’ 2017} — ИШDЦNYAМЫЗ 53
БИЗнеС ТАрИхИ

Щаъы Зейналабдин Таьыйев ýþç ëÿ íèë ìÿ äÿí ôîí òàí âó ðóð. Áó íóí ëà äà
áàø ìàã ÷û Òà üû íûí îü ëó ïàë ÷ûã ÷û Çåé íà -
ëàá äèí Áà êû íûí ÿí âàð ëû àäàì ëà ðûí äàí áè -
ðè íÿ, ýÿ ëÿ úÿê äÿ èñÿ Àçÿð áàé úà íûí ÿí
éàõ øû áèç íåñ ìå íè íÿ ÷åâ ðè ëèð.

нефтя гойулАн сярМАйя
Òà üû éåâ, íåô òèí äèñ òèë ëÿ öñó ëó èëÿ ÷û õà ðûë ìà ñû
èëÿ ìÿø üóë îëàí èëê àçÿð áàé úàí ëû ëàð äàí áè ðè
èäè. Îíóí àð òûã èêè ãà çàí õà íà äàí èáà ðÿò
ХЕЙРИЙЙЯЧИ, МИлЙОНЧУ, êå ðî ñèí çà âî äó âàð èäè. Êå ðî ñèí çà âî äó èëÿ
éà íà øû î ñîí ðà äàí áþ éöê íö ôó çà ìà ëèê
ЙОХСА БИЗНЕСМЕН? «Ã.Ç.À.Òà ãèåâ» øèð êÿ òè íè äÿ éà ðà äûð. Ùÿ -
ìèí çà ìàí ëàð äà êå ðî ñè íÿ áþ éöê òÿ ëÿ áàò
ЩАЪы ЗейнАлАБДИн ТАьыйеВИн БИЗнеС СИррИ âàð èäè. Èêè èë ñîí ðà î, íåôò ùà ñè ëà òû íà éå íÿ
ñÿð ìà éÿ ãî éóð âÿ áó ðóã öñó ëó èëÿ èëê íåôò
ãó éó ñó íó ãàç äû ðûð. Çåé íà ëàá äèí Òà üû éåâ
Îíó ìèë éîí ÷ó, õåé ðèé éÿ ÷è êè ìè òà íû éû ðûã, àäû ÷ÿ êè ëÿí äÿ èëê àü ëû ìû çà ýÿ ëÿí ìÿ äÿ íèí äÿ óñ òà ëà ðà éöê ñÿê ìà àø âå ðèð, Òî õó úó ëóã ôàá ðè êè íè õàì ìàë ëà òÿ ìèí åò - шЯрИклЯрИн юЗ пАйлАрыны
ìÿùç áó êåé ôèé éÿò ëÿ ðè îëóð. Àì ìà Ùà úû Çåé íà ëàá äèí Òà üû éåâ ùÿì äÿ ÿí éå íè àâà äàí ëûã ãó ðàø äû ðûð. Íÿ òè úÿ äÿ ìÿê ìÿã ñÿ äè èëÿ Òà üû éåâ Éåâ ëàõ ðà éî - САТМАьА МЦшТЯрИ
АхТАрДыьыны ЭюрЯн
óüóð ëó âÿ ôÿ ðà ñÿò ëè áèç íåñ ìåí îëóá. Îíóí ìèë éîí ëàð ãà çàí ìà ñû íûí ñÿ áÿ áè îíóí ýÿ ëèð ëÿ ðè ñö ðÿò ëÿ àð ò ìà üà áàø ëà éûð. íóí äà ïàì áûã ÿêè íè ö÷öí òîð ïàã ñà ùÿ ñè ЩАЪы АхырДА юЗЦ онлАрын
äÿ ìÿùç óüóð ëó áèç íåñ ýå äèø ëÿ ðè âÿ áèç íåñ ùèñ ñè éà òû îëóá. 1882-úè èë äÿ Òà üû éåâ 1-úè ýèë äè éà òà úèð ðöò - àëûð âÿ 1909-úó èë äÿ Úà âàä äà ïàì áûã òÿ - пулуну ВерИБ БуруьА ВЯ
áÿ ñè íÿ ëà éûã ýþ ðö ëöð. Áóí äàí 4 èë ñîí ðà - ìèç ëÿ ìÿ çà âî äó òèê äè ðèð. йерЯ йИйЯлЯнИр.
1886-úы èë äÿ î, øÿ ðèê ëÿ ðè èëÿ áèð ëèê äÿ íåôò ùà -
à çûð äà Òà ðèõ Ìó - сябИрсИЗ ШярИкляр вя ñè ëà òû âÿ åìà ëû ôèð ìà ñû íûí ÿñà ñû íû ãî éóð âÿ áà êû êîì ìåð ñè Éà áàí êû
çå éè íèí éåð ëÿø äè - уьурлу нефт гуйусу... íåôò çà âîä ëà ðû àëûð. Òè úà ðÿò ÿìÿ ëèé éàò ëà ðû íûí äà ùà ñÿ ìÿ ðÿ ëè
éè, âàõ òè ëÿ èñÿ Ùÿ ìèí âàõò Áà êû ÿñë íåôò 1896-úû èë äÿ èñÿ þç øèð êÿ òè íè éà ðà äûð. Ùÿ - ùÿ éàòа êå ÷è ðèë ìÿ ñè ö÷öí î, äè ýÿð éåð ëè èø
Òà üû éå âèí éà øà - ñÿë òÿ íÿ òè íÿ ÷åâ ðèë ìèø äè. Áà êû ìèí èë îíóí íåôò øèð êÿ òè ùà ñè ëàò äà ÿí éöê - àäàì ëà ðû èëÿ áèð ëèê äÿ 1914-úö èë äÿ Áà êû
äû üû åâè, îíóí íå úÿ áèð äö - ÿò ðà ôûí äà êû êÿí ä ëÿð äÿ òîð - ñÿê ýþñ òÿ ðè úè éÿ íàèë îëóð - 32 ìèë éîí ïóä êîì ìåð ñè éà áàí êû íû éàð аäûð âÿ áó áàí -
çÿí ëè, ÿñë áèç íåñ ìåí ëÿ ðÿ ïàã ëàð Ðó ñè éà äàí âÿ õà ðèú - (512 ìèë éîí ëèòð) íåôò ùà ñèë åäèð. êûí èäаðÿ ùå éÿ òè íèí ñÿä ðè ñå ÷è ëèð. Áó áàíê
ìÿõ ñóñ ïðàê òèê ëè éèí äÿí õÿ - äÿí ýÿë ìèø ñÿð ìà éÿ äàð ëàð Òàüû éå âèí äå ìÿê îëàð êè, áö òöí áèç íåñ
áÿð âå ðèð. Áó ðà äà îíóí ÷î - òÿ ðÿ ôèí äÿí àëû íûá, îí ëàð äà гАфгАЗЫн Илк нефт кяМярИ ÿìÿ ëèé éàò ëà ðû íûí ìà ëèé éÿ ëÿø äè ðèë ìÿ ñè èëÿ
õó íà ìÿ ëóì îëàí þìöð éî ëó íåôò áó ðóã ëà ðû óúàë äû ëûð äû. Íåôò ùà ñè ëà òû íûí àð ò ìà ñû íåô òèí Àâ ðî ïà éà ìÿø üóë èäè.
èëÿ áèð äà ùà òà íûø îëóá, ÷îõ - Íåôò ùà ñèë åò ìÿê èí äè êè êè ìè ñö ðÿò ëè âÿ ðà ùàò ÷àò äû ðûë ìà ñû íû òÿ ëÿá åäèð äè.
øà õÿ ëè áèç íåñ ôÿà ëèé éÿ òè áà - éöê ñÿê òåõ íî ëî ýè éà ëàð òÿ ëÿá Áó íóí ö÷öí èëê äÿ ôÿ îëà ðàã íåôò êÿ ìÿ ðè ятяк-ятяк пул, горхАг рягИб,
ðÿ äÿ ìÿ ëó ìàò ëàð òîï ëà äûã. åò ìèð äè. Ñà äÿ úÿ íåô ò ëè ÿðà çè - ÷ÿ êèë ìÿ ñè ãÿ ðà ðà àëû íûð. Òà üû éåâ äÿ äà õèë гАфгАЗАдА Илк
äÿ òîð ïàã àëûá, ñÿá ð ëÿ ãàç - îë ìàã ëà éåð ëè âàð ëû ëàð äàí ×î ëàã Àüà áà ëà Òî õó úó ëóã ôàá ðè êè íè èøÿ ñàë ìàã î ãÿ äÿð
пАлчЫгчЫлЫгдАн ìàã ëà çûì èäè. Ãó ëè éå âèí áàø ÷û ëû üû èëÿ «Áà êû- Áà òóì» íåôò äÿ àñàí áà øà ýÿë ìèð. Òÿê úÿ ôàá ðè êèí òè êèí -
МИлйончулуьА... Ùà úû Çåé íà ëàá äèí Òà üû éåâ êÿ ìÿ ðè Ñÿù ì äàð Úÿ ìèé éÿ òè éà ðà äû ëûð. Î òè ñè íÿ èúà çÿ àë ìàã ö÷öí ÿòÿê- ÿòÿê ïóë
Ùà úû Çåé íà ëàá äèí Òà üû éåâ áå ëÿ äÿ åäèð. 1872-úè èë äÿ çà ìàí ö÷öí íÿ ùÿíý èí øà àò ùå ñàá åäè ëÿí õÿð ú ëÿí ìèø äè. Ðóñ òî õó úó ëóã ñÿ íà éå ñè íèí
1823-úö èë äÿ Áà êû äà êà ñûá íåô ò ëè òîð ïàã ëàð ùÿð ðà úà ãî - áó íåôò êÿ ìÿ ðè Áà êû äàí áàø ëà éà ðàã Êöð êðà ëû ùå ñàá åäè ëÿí Ìî ðî çîâ áàø äà îë -
áàø ìàã ÷û àè ëÿ ñèí äÿ àíà äàí éóë äóã äà Òà üû éåâ äÿ èêè íÿ - äö çÿí ëè éèí äÿí êå ÷èá, Ãàô ãàç äàü ëà ðû íûí ìàã ëà íÿ ùÿíý ôàá ðè êàí ò ëàð áó èøÿ ìà íå
îëóá. Óøàã ëûã äàí òè êèí òè èëÿ ôÿð ëÿ øÿ ðèê îëóá ÿòÿ éè íè âÿ Ñó ðàì ãà ëà ñû íûí éà ìàí úû íû îë ìà üà ÷à ëû øûð äû ëàð. Îí ëàð ïàì áûã òàð ëà ëà -
ìÿø üóë îëàí âÿ 12 éà øûí äàí Áè áè ùåé áÿò äÿ òîð ïàã ïà éû àøûá, Ðåîí äö çÿí ëè éèí äÿí þòÿ ðÿê 800 êè - ðû íûí Áà êû éà äà ùà éà õûí îë ìà ñû íû íÿ çÿ ðÿ
áÿí íà ëûã åäÿí Òà üû éåâ áèð èúà ðÿ éÿ ýþ òö ðöð. Àâà äàí ëûã ëî ìåòð ìÿ ñà ôÿ äÿ óçà íûá Õÿ çÿð ñà ùè ëè íè àëûá ìÿù ñó ëóí óúóç îë ìà ñûí äàí, Èðàí,
ìöä äÿò ñîí ðà òè êèí òè óñ òà ñû àëûð, óñ òà âÿ ôÿù ëÿ òó òóð, áó - Ãà ðà äÿ íèç ñà ùè ëèé ëÿ áèð ëÿø äèð ìÿ ëèé äè. Áó Òöð êè éÿ, Òöð êöñ òàí áà çà ðû íûí ÿë äÿí ÷ûõ -
âÿ òÿø êè ëàò ÷û ñû êè ìè òà íû íûð. ðóã ãóð äó ðóá ãó éó ãàç äûð - êÿ ìÿð Áà êû íåô òè íè îêåàí ëà ðà âÿ áåé íÿë - ìà ñûí äàí ãîð õóð, ðÿ ãà áÿò äÿí íà ðà ùàò
Ìöÿé éÿí âÿ ñàèò òîï ëà éàí ìà üà áàø ëà éûð ëàð. Àì ìà õàëã áà çàð ëà ðà ÷û õà ðûð äû. Êÿ ìÿ ðèí òè êèí òè ñè èäè ëÿð.
Òà üû éåâ àð òûã 20 éà øûí äà åâ óçóí ìöä äÿò êå÷ ìÿ ñè íÿ 1897-úè èë äÿ áàø ëàí äû âÿ 10 èë ñîí ðà, 1907- Áó ôàá ðèê Ðó ñè éà äà äþâ ðö íöí ÿí ìöà ñèð
òè êèí òè ñè âÿ äàø éîí ìà èø ëÿ ðè áàõ ìà éà ðàã íåôò ýþ ðöí ìöð. úè èë äÿ òà ìàì ëàí äû. òåõ íè êà ñû èëÿ òÿú ùèç åäèë ìèø ìöÿñ ñè ñÿ ëÿð -
òÿø êèë åäèð. Þçö íöí ñîí ðà êû Ðÿ ãèá ëÿ ðè Ùà úû íûí ìöô ëèñ îëà - äÿí áè ðè èäè. Àâ ðî ïà äàí 2 500 ìà øûí âÿ
òè êèí òè èø ëÿ ðè íÿ äÿ øÿõ ñÿí íÿ - úà üû íû áèë äè ðè ðèð, øÿ ðèê ëÿ ðè èñÿ Éö çèë ëèê êîì áè íà òûí ñèð ðè äÿç ýàù ýÿ òè ðè ëÿí ôàá ðèê èë äÿ îòóç ìèë éîí
çà ðÿò åäèð. öìèä ëÿ ðè íè èòè ðèð ëÿð. Îí ëà ðûí þç 1897-úè èë äÿ íåôò ìÿ äÿí ëÿ ðè íè Áðè òà íè éà øèð - àð øûí áåç áó ðà õà úàã äû. Î âàõ ò êû ïóë ëà áó
Ñîí ðà äàí î þçö íö òè úà ðÿò - ïàé ëà ðû íû ñàò ìà üà ìöø òÿ ðè êÿò ëÿ ðèí äÿí áè ðè íÿ ñà òàí Òà üû éåâ ãåé ðè- - 1,7 ìèë éîí ìà íà òà áÿ ðà áÿð èäè. Ôàá ðè êèí
äÿ âÿ éöí ýöë ñÿ íà éå äÿ äÿ àõ òàð äû üû íû ýþ ðÿí Ùà úû àõûð - íåôò ñåê òî ðó íà ñÿð ìà éÿ ãî éóð. Îíóí èí øà èí øà ñû íà 1,6 ìèë éîí ìà íàò õÿðú ãî éóë -
ñû íà éûð. Ùÿð èêè ñèí äÿ ãà áè ëèé - ...Щямин вахт Бакыда нефт äà þçö îí ëà ðûí ïó ëó íó âå ðèá åò äèð äè éè Áà êû òî õó úó ëóã ôàá ðè êè Àçÿð áàé - ìóø äó. Òà üû éå âèí ôàá ðè êè òÿê úÿ Áà êû äà
éÿ òè èëÿ óüóð ãà çà íûð, äö êàí - щасил етмяк цчцн, садяъя áó ðó üà âÿ éå ðÿ éè éÿ ëÿ íèð. úàí äà éå íè èñ òåù ñàë ñà ùÿ ñèí äÿ áàø ëàí üûú éîõ, öìó ìèé éÿò ëÿ Ãàô ãàç äà éå ýà íÿ âÿ èëê
ëà ðà âÿ ìà íó ôàê òó ðà éà Íåô òèí ëÿí ýè ìÿ ñè íÿ áàõ ìà - îëóð. Áó íóí ëà î, ùÿì äÿ Ðó ñè éà èì ïå ðè éà - ïàð ÷à òî õó úó ëóã ôàá ðè êè èäè. Òÿ ÿñ ñöô êè, áó
ñà ùèá îëóð. Àì ìà îíóí нефтли яразидя торпаг алыб, éà ðàã Ùà úû äà ðûõ ìûð, äþ çöð, ñûí äà ïàð ÷à èñ òåù ñàë åäÿí ÿí áþ éöê çà - ôàá ðè êÿ éàë íûç áåç áó ðàõ ìà üà èúà çÿ âå ðèë -
ÿñàñ áèç íåñ ôÿà ëèé éÿ òè òÿ áèè сябрля газмаг лазым иди. ôÿù ëÿ ëÿ ðèí ïó ëó íó ùå÷ âàõò âî äó èí øà åò äè ðèð âÿ «Õÿ çÿð Ìà íó ôàê òó ðà ìèø äè. Ìÿð êÿ çè Ðó ñè éà äà êû òî õó úó ëóã ôàá -
êè, Áà êû íåô òè èëÿ áàø ëà ìûø äû. ýå úèê äèð ìèð. Íÿ ùà éÿò ãó éó Úÿ ìèé éÿ òè íè» òÿ ñèñ åäèð. ðè êà ñû íûí ñà ùèá ëÿ ðè èì êàí âåð ìÿ äè ëÿð êè,