Page 49 - sehifeler_Layout 1

{YANVAR-MAY 2022} — ИШDЦNYAМЫЗ 47

ğu hallarda mümkün olacaq.

Azad Zonada

mübahisələrin həlli
Azərbaycanda bütün biznes qurumla-
rının və iş adamlarının arzuladığı hüquqi
«cənnət» və yeniliklər «bombası» məhz
bu hissədədir. Qanuna görə, Azad Zona
səlahiyyətli qurumu buradakı mübahisələ-
rin həlli üçün aşağıdakılardan bir və ya bir
neçəsinin yaradılmasını təmin edir:
1. Arbitraj mərkəzi;
2. mübahisələrin digər həlli qurumu.
Qanuna görə, tərəflər müqavilə ilə
başqa cür razılaşmadıqda, bu ərazidəi
bütün mübahisələrə üstünlük hüququ yerli
mübahisələrin həlli qurumlarında olacaq.
Tərəflər müqavilə ilə başqa cür razı-
laşmadıqda, Azərbaycanın məhkəmələri Dövlət hər şeyi nəzarətdə saxlamaq, DÖVLƏT HƏR ŞEYİ
burada göstərilən mübahsələri araşdır- üstəlik infrastruktur problemlərinin həllini NƏZARƏTDƏ SAXLA-
maq hüququna malik deyillər. də investorun boynuna qoymaq istədi, MAQ, ÜSTƏLİK İNF-
Mübahisələrin həlli qurumları tərəfin- RASTRUKTUR PROB-
dən qəbul edilən qərarlar Azad Zonada və çünki hesab etdiki, investorları vergidən LEMLƏRİNİN HƏLLİNİ
və gömrükdən azad etmək onların buraya
əsas iqtisadiyyatda hər hansı bir tanınma axışması üçün kifayət edəcək. Amma bu DƏ İNVESTORUN
və ya təsdiqləmə olmadan icra edilir. Bu baş vermədi... BOYNUNA QOYMAQ
ərazidə Azərbaycan məhkəmələrinin İSTƏDİ, ÇÜNKİ HESAB
yalnız o qərarları icra edilir ki, onlar Azad ETDİKİ, İNVESTOR-
zonanın mübahisələrin həlli qurumlarının Azad İqtisadi LARI VERGİDƏN VƏ
səlaiyyətlərinə aid olmasın. Zonanınsahəsi 10 dəfə GÖMRÜKDƏN AZAD
Azad Zonada Azərbaycan dili ilə yanaşı ETMƏK ONLARIN
işçi dil kimi ingilis dili, zərurət yarandıqda böyüyəcək BURAYA AXIŞMASI
başqa dillərdə işlədilə bilər. Sənədlərdən İlkin olaraq Azad İqtisadi Zona üçün ÜÇÜN KİFAYƏT EDƏ-
və yarabitə vasitələrindən istifadə zamanı 850 hektar ayrılıb və ərazinin baş planı CƏK.
dil baxımından şərh uyğunsuzluğu yaran- hazırlanıb. Amma bu ərazilər mərhələlər-
dıqda, tərəflərin razılaşmasında nəzərdə lə tikiləcək. 1-ci mərhələdə qabaqlayıcı
tutulan dildəki mətn üstünlük təşkil edir. inkişaf ərazisi olaraq 60 hektar sahənin
detallı layihələndirilməsi bitirilib, inşaat və
Zonalarlabağlı uğursuz torpaq işləri gedir. Burada yollar, su, qaz
xətləri çəkilir.
təcrübələr də var... Zonada gömrük məntəqəsiv ə digər
Dünyada Azad İqtisadi Zonalarla bağlı qurumların ofisləri də tikilir. Paralel olaraq
dünyada uğursuz təcrübələr də var. On- sahəsi 10 min kvadratmetr olan birinci
larla ölkə sözügedən İrlandiyadakı Şenon ofis sahəsi tikilir. Zonanı idarə edəcək
AİZ və ya Sinqapurun təcrübəsini tətbiqet- Səlahiyyətli Qurumun əməkdaşları burada
mək istəsə də, bəzilərində bu uğursuzluq- yerləşəcək. Bu ofisdə səlahiyyətli quru-
la nəticələnib. Məsələn, Hindistan 1965-ci- mun funksiyaların həyata keçirən müvafiq
ildə ilk Azad İqtisadi Zonanın yaradılmasını inzibati qurumların, o cümlədən «Bir pən-
elanetdi. cərə» sistemində işləyən biznes mərkəzi,
Çinisə həmin prosesə 1980-ciillərdə, növbədə çalışan gömrük əməkdaşları da
yəni 15 il gec başladı. İndiyədək Çindəki yerləşəcək. Ofisin 50%-i isə gələcəkdə
Azad İqtisadi Zonalar bütün iqtisadiyyatın azad iqtisadi zonada çalışacaq inves-
inkişfına səbəb olub. Hazırda dünyada tanı- torların müvafiq işçilərin yerləşdirilməsi
nan şirkətlərin 500-dən 60-ı Çin şirkətidir. üçün nəzərdə tutulub. İnvestorlar burada
Amma eyni prosesə 15 il əvvəl başla- müəssisələrin tikintisinə başladıqca, ikinci
yan Hindistanın nəticələri bunlardan bir mərhələdə növbəti 84 hektar tikiləcək.
neçə dəfə aşağıdır. Səbəbi odur ki, Hin- Bundan başqa, prezidentin göstərişi
distan hökuməti ideya olaraq Azad Zona ilə AİZ-in gələcək inişafı üçün indiki 850
elan etsələr də, bir sıra məqamlar - norma- hektardan başqa 7 min hektardan artıq
tiv hüquqi baza, infrastruktur, müstəqilsə- ərazi də artıq indidən müəyyən edilib ki,
lahiyyətli qurum və sair - həyata keçmədi. bu gələcək inkişaf üçün nəzərdə tutulur.