Page 60 - sehifeler_Layout 1

58 ИШDЦNYAМЫЗ — {İYUN-AVQUST 2022}

ənənəvi bağçılığın intensiv bağçılıqla əvəz problem isə istehsal olunan məhsulun
olunması və bunun nəticəsi olaraq məh- heç də hamısının satılmaması və tullantıya
suldarlığın artması ilə əlaqədardır. Eyni çevrilməsidir. Digər ölkələrdə olduğu kimi,
zamanda yeni salınan bağların sahəsi də Azərbaycanda da istehsal olunan məhsu-
artmaqdadır. Hal-hazırda bu tendensiya lun azı 20-30%-I əmtəə görünüşü səbə-
davam etməkdədir və bu, bizə ölkədaxili bindən ya aşağı qiymətə satılır və ya tul-
istehsalın daha da artmasını proqnozlaş- lantı kimi atılır. Başqa sözlə, satış problemi
dırmağa əsas verir. səbəbindən ölkəyə valyuta gətirə biləcək
meyvə-tərəvəz məhsulları zibilliyə atılır.
2000 2005 2010 2015 2020
Çoxillik əkmələrin Vəziyyətdən çıxış yolu -
sahəsi, ha 83 166 92 957 127 685 144 126 213 798 meyvə-tərəvəzi qurudub satmaq
Bu vəziyyətdən çıxış yolu varmı? Əmin-
O cümlədən, bar 76 759 84 263 102 468 123 449 159 903 liklə deyə bilərik ki, var. Özü də bu elə bir
verən, ha həll yoludur ki, nəinki satış problemini həll
istehsal, ton 476 955 625 738 729 502 888 416 1 133 132 edər, eyni zamanda təzə meyvə-tərəvəz-
dən daha çox gəlir verə bilər, yəni məhsu-
Nəzərə alsaq ki, qarşıdan gələn 2-3 lun dəyərinə əlavə dəyər qata bilər.
ildə yeni salınmış 53 000 hektar bağ da Bu - son illər inkişaf etməkdə olan
bar verməyə başlayacaq, bu ümumi isteh- ölkələrin belə istifadə etdiyi emal sahə-
salın ildə minimum 365-390 min ton art- sidir. Özü də bu məhsullara inkişaf etmiş
ması deməkdir. Beləliklə, təxmini hesabla- ölkələrdə daha çox üstünlük verilir.
malara görə 2023-2025-ici illərdən sonra Məsələn, Misir kimi inkişafda olan bir ölkə,
Azərbaycanda təkcə meyvə istehsalı ildə yalnız qurudulmuş soğanın Avropa ölkələ-
4,5 milyon ton həcmində olacaq. rinə ixracından ildə 30 milyon dollar gəlir
Meyvəçiliklə yanaşı, tərəvəzçilik də əldə edir. Bu məhsulun əsas ixrac ölkələri
inkişaf etməkdədir və bu sahədə də fer- isə Yaponiya və Avropa İttifaqı ölkələridir.
merlərimiz artıq intensiv texnologiyalardan
(istixanalar, müasir suvarma sistemləri, Sağlam həyat tərzinin biznesi
xüsusi məhsuldarlığı ilə seçilən tərəvəz Ümumiyyətlə, BMT-nin Ümumdünya
növlərindən istifadə) daha çox istifadə Səhiyyə Təşkilatının araşdırmalarına görə,
edirlər. Yəni qarşıdan gələn 2-3 ildə inkişaf etmiş ölkələrin əhalisinin təxminən
tərəvəzçilik məhsullarının da istehsalının 85-90%-i, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə
ən azı 35-40% artacağı gözlənilir. isə sosial təminatı yüksək olan təbəqəsi
getdikcə öz sağlamlıqlarının qayğısına qalır,
Meyvə-tərəvəzin satış bazarı sağlam həyat tərzi və qidalanmaya üstün-
dəyişməlidir lük verirlər. Bunun nəticəsi olaraq dietik
Gördüyümüz kimi, meyvə və tərəvəz- reseptlər və qidalar daha da populyarlaşır
lərin istehsal həcmi artmaqdadır və bu ki, bu qidaların da əsas hissəsini qurudul-
məhsullar üçün əlverişli bazarlar tapmaq muş meyvə və tərəvəzlər təşkil edir.
lazımdır. Bütün dünyada ümumi sağlamlıq
Araşdırmalarımız göstərir ki, bu gün məlumatlılığı səbəbindən quru meyvələrə
Azərbaycan məhsullarının əsas ixrac tələbat artır. Quru meyvələrin faydaları
ünvanı olan Rusiya bazarı bizim üçün böyükdür və bu səbəbdən onlar - hər bir
ənənəvi bazar olaraq məhsullarımızın evdə olması lazım olan qida maddələrinə
satışına imkan versə də, bu bazar - bizim çevrilirlər. Bu kimi bir təkliflə və bazara
məhsullar üçün ən aşağı qiymətləri təklif çıxarmaq üçün düzgün alətlərdən istifadə
edir. Belə ki, meyvə və giləmeyvələrin etməklə, quru meyvə biznesi gəlirli bir iş
Avropa, Körfəz ölkələri və Sakit okean ola bilər.
hövzəsi ölkələrində topdan və pərakəndə
satış qiymətləri Rusiya bazarı ilə müqa- Quru meyvə xam meyvədən
yisədə 3,5-5 dəfə yüksəkdir. Başqa sözlə, 10 qat bahalıdır
Rusiyada 1 kiloqramı 1-2 dollara satdığımız Təzə meyvələr çox vaxt, xüsusilə məh-
istənilən meyvə və ya tərəvəzi yuxarıda sul yığımı zamanı az iqtisadi dəyərə malik-
qeyd olunan ölkələrdə 3-7 dollara satmaq dir. Bir kiloqram quru meyvə bir kiloqram
mümkündür. xam meyvədən 10 dəfə baha ola bilər!
Bu – Azərbaycanda fermerlərin və iri Meyvələri qurudub emal etmək məhsulun
kənd təsərrüfatı şirkətlərinin istehsal etdiyi dəyərini artırır, onu baha qiymətə satmağa
məhsulun satışında olan problemlərdən və daha çox qazanc əldə etməyə imkan
yalnız biridir. verir.
Başqa, daha da ciddi olan digər Bir çox meyvələrin, xüsusuilə də tez