Page 10 - Layout 1
P. 10
18 ИШDЦNYAМЫЗ — {N-3’ 2017} {N-3’ 2017} — ИШDЦNYAМЫЗ 19
МЦСАЩИБЯ
Ащмет Арслан áó ýöí òöðêèéÿíèí äÿ îë äó üó ö÷öí ñÿ ëà ùèé éÿò ëÿð äÿ ãà ðû øûã ëû -
üûí àðà äàí ãàë äû ðûë ìà ñû ìÿã ñÿ äè èëÿ äÿ èø -
ìàëèê îëäóüó äÿíèç ëÿð àïà ðû ëûð.
Íÿã ëèé éàò ðå æèì ëÿ ðè íèí áèð-áè ðè íÿ èí òåã -
òèúàðÿòè äîíàíìàñû ðà ñè éà ñû íûí îï òè ìàë ñÿ âèé éÿ äÿ òà ìàì ëàí -
«Тцркийяни äöíéà þëêÿëÿðè ìà ñû èëÿ áèð ëèê äÿ øÿðã- ãÿðá, øè ìàë- úÿ íóá
âåê òîð ëà ðûí äà áåé íÿë õàëã êî ðè äîð ëàð äà
няглиййатынщяр àðàñûíäà èëê 15-úè ìöÿé éÿí åäè ëÿ ðÿê, áåé íÿë õàëã ëà éè ùÿ ëÿð äÿ
íÿ çÿ ðÿ àëûí ìàã ëà þë êÿ ìèç âà ñè òÿ ñè ëÿ òðàí -
ñûðàäàäûð.
çèò íÿã ëèé éà òû íûí úÿë áå äè úè îë ìà ñû ö÷öí áö -
сащясиндя òöí ñÿé ëÿð ìöÿé éÿí ëÿø äè ðè ëèð. Ìÿ ñÿ ëÿí,
Âè êèíý Ãà òà ðû Ëà éè ùÿ ñè, Èïÿê Éî ëó Ëà éè ùÿ ñè
бейнялхалг êè ìè ëà éè ùÿ ëÿð äÿ òðàí ñ ôåð ìÿð êÿç ëÿ ðè âà ñè -
òÿ ñè ëÿ éöê ëÿ ðèí þë êÿ íèí ñÿð ùÿä ëÿ ðè äà õè ëèí äÿ
дящлизячевирмяк èëÿ èí øà åäèë ìÿ ñè èñ òè ãà ìÿ òèí äÿ èø ëÿð äà âàì ýþç ëÿ ìÿ ñè ìè íè ìóì ñÿ âèé éÿ äÿ îëà úàã äûð.
Ùÿ äÿô ëÿ ðè ìèç ÷ÿð ÷è âÿ ñèí äÿ äÿ ðå æèì ëÿ -
åäèð. Ãà ðà äÿ íèç äÿ Ôèë éîñ ëè ìà íû íûí òè êèí òè - ðà ðà ñû èí òåã ðà ñè éà íûí òÿ ìèí åäè ëÿ áèë ìÿ ñè
истяйирик» ñè íÿ áàø ëà ìû øûã. Àðà ëûã äÿ íè çèí äÿ Ìåð ñèí ö÷öí ìö ùöì ñÿ íà éå ìÿð êÿç ëÿ ðè âÿ ôàá ðèê -
Êîí òåé íåð Ëè ìà íû èëÿ ÿëà ãÿ äàð èø ëÿð äà âàì ëÿð ëÿ éà íà øû ëè ìàí ÿëà ãÿ ëÿ ðè éå íè äÿí íÿ çÿð -
åäèð. Êà ðà ñó ëè ìà íû íûí òè êèí òè ñè íè äà âàì åò - äÿí êå ÷è ðè ëÿ úÿê, äÿ ìèð éî ëó õÿò òè ÷ÿ êèë ìÿ ëè
Мцасир дцнйада лоэистика вя няглиййат äè ðè ðèê. îëàí éåð ëÿ ðÿ äÿ ìèð éî ëó õÿò ëÿ ðè ÷ÿ êè ëÿ úÿê, ëè -
дящлизляринин юлкя игтисадиййатына эятирдийи Îñ ìàí ãà çè Êþð ïö ñö, Éà âóç Ñóë òàí Ñÿ - ìàí áèð ëÿшìÿ ëÿ ðèí äÿ êè äàð áî üàç ëà ðà ùÿëë
файда вя цстцнлцклярля баьлы ян бариз ëèì Êþð ïö ñö, Àâ ðà ñè éà Òó íå ëè, Ìàð ìà ðàé, éî ëó òà ïû ëà úàã äûð. Êîì áè íÿ åäèë ìèø äà øû -
нцмуня Тцркийядир. Гардаш юлкядя сон илляр Éöê ñÿê Ñö ðÿò ëè Ãà òàð Õÿò ëÿ ðè, Îð äó- Ýè ðå ñóí ìà ëà ðà öñ òöí ëöê âå ðè ëÿ ðÿê èä õàë, èõ ðàú, ñÿ -
эюрцлян ишляр, щяйата кечирилян лайищяляр вя Ùà âà ëè ìà íû âÿ äà ùà áèð íå ÷ÿ õÿ éàë êè ìè íà éå âÿ õàì ìàë äà øû ìà ëà ðû ÷ÿ êè ëÿí õÿò ëÿð
йцрцдцлян сийасят Тцркийянин ялверишли ъоь- ýþ ðö íÿí íÿ ùÿíý ëà éè ùÿ íè ìö âÿô ôÿ ãèé éÿò ëÿ èëÿ áèð ëèê äÿ ìþâ úóä ëî ýèñ òè êà ìÿð êÿç ëÿ ðè íèí
рафи мювгейиня инкишаф етмиш инфраструк- òà ìàì ëà éà ðàã èñ òè ôà äÿ éÿ âåð äèê. Áó íÿ - âÿ çèé éÿ òè éå íè äÿí ãèé ìÿò ëÿí äè ðè ëÿ úÿê.
туру вя тякмил лоэистика имканларыны да ùÿíý ëà éè ùÿ ëÿð ëÿ áèð ýÿ Èñ òàí áóë Éå íè Ùà âà Áö òöí áó èø ëÿð Òöð êè éÿ íèí ðå ýèîí þë êÿ -
ялавя едиб. Нятиъядя Тцркийя гыса мцддятдя Ëè ìà íû, Øè ìà ëè Åýåé Ëè ìà íû, Ýåá çå Îð ùàí - ëÿ ðè èëÿ èã òè ñà äè, ñî ñèàë, ñè éà ñè ÿëà ãÿ ëÿ ðè âÿ ðÿ -
реэионун ясас няглиййат говшаьына чеврилиб. ãà çè- Èç ìèð Àâ òî ìî áèë éî ëó, 1915-úè èë ×à - ãà áÿò ìö ùè òè íÿ çÿð äÿ àëûí ìàã ëà éå ðè íÿ
Гардаш юлкянин няглиййат сийасяти, бу íàã ãà ëà Êþð ïö ñö, Áà êû- Òáè ëè ñè- Ãàðñ Äÿ ìèð éå òè ðè ëÿ úÿê. Þë êÿ ìèç äÿ ùÿ éà òà êå ÷è ðè ëÿí éöê
сащядяки щядяфляри вя эюрцлян ишляр барядя éî ëó õÿò òè âÿ éå íè éöê ñÿê ñö ðÿò ëè ãà òàð õÿò - äà øû ìà ëà ðû íà àèä òÿù ëèë ëÿð àïà ðû ëà ðàã éöê
«Иш Дцнйамыз» журналынын суалларына ëÿ ðè êè ìè ýå íèø ëà éè ùÿ ëÿ ðè ìèç äÿ Òöð êè éÿ íè àõû íû äèàã ðàì ëà ðû ÷ÿ êèë äèê äÿí ñîí ðà ÿñàñ
ТцркийяРеспубликасынынНяглиййат, áåé íÿë õàëã äÿù ëè çÿ ÷å âè ðÿ úÿê ìö ùöì èí - íÿã ëèé éàò àð òå ðè éà ëà ðû íûí áåé íÿë õàëã òðàí çèò
ДянизчиликвяРабитяназириъянабАщмет âåñ òè ñè éà ëàð äûð. éöê äÿù ëèç ëÿ ðè íÿ èí òåã ðà ñè éà ñû òÿ ìèí åäè ëÿ -
Арсланъаваб верир. ðÿê õà ðè úè ëî ýèñ òè êà ôÿà ëèé éÿò ëÿ ðè íèí èí êè øà ôû -
- Áó ýöí Òöð êè éÿ íèí íÿã ëèé éàò ñåê òî ðóí äà íà âÿ áåé íÿë õàëã êîì ìåð ñè éà éöê ëÿ ðè íèí
«òöðêèéЯíèí íЯãëèééÀò - Úÿ íàá íà çèð, Òöð êè éÿ íèí úîü ðà ôè ìþâ ãå - îë äóã. 14 èë ÿð çèí äÿ 26 àê òèв ùà âà ëè ìà íû ñà - áàø ëû úà ùÿ äÿô ëÿ ðè ùàí ñû ëàð äûð, âà úèá èø ëÿð Òöð êè éÿ ÿðà çè ñèí äÿí òðàí çèò êå÷ ìÿ ñè íè äà -
èíôðÀñòðóêòóðóíó 15 èë éè íÿã ëèé éàò âÿ òðàí çèò éöê äà øû ìà ëà ðû áà õû - éû íû èêè äÿ ôÿ äÿí ÷îõ àð òû ðà ðàã 55-ÿ ÷àò äûð - ùàí ñû èñ òè ãà ìÿ òÿ éþ íÿë ìèø äèð? ùà úÿë áå äè úè åäÿ úÿê âÿ þë êÿ ìè çèí èã òè ñà -
ãЯäЯð ãûñÀ ìöääЯòäЯ Àñè éà âÿ Àâ ðî ïà ãè òÿ ëÿ ðè àðà ñûí äà Áàë -
êåЧìèøäЯí ýЯëЯúЯéЯ ìûí äàí áþ éöê èì êàí ëà ðà ìà ëèê äèð. Òöð êè éÿ äûã. Áå ëÿ ëèê ëÿ, ùå÷ òÿé éà ðÿ éÿ ìèí ìÿ éÿí äèé éà òû íà òþù ôÿ âå ðÿ úÿê.
ýЯòèðäèê. úöìùóðèééЯò áó ôöð ñÿò ëÿð äÿí êè ôà éÿò ãÿ äÿð èñ òè ôà äÿ åò - ìèë éîí ëàð ëà âÿ òÿí äà øû ìûç èí äè äå ìÿê îëàð êàí þë êÿ ëÿ ðè íè Ãàô ãàç âÿ Îð òà Àñè éà éà, Ãà - Áè çèì áó ñÿð ìà éÿ âÿ òÿí çèì ëÿ ìÿ ëÿ ðè
òÀðèõè ЯðçèíäЯ ñÀäЯúЯ 6 ìÿê ö÷öí ùàí ñû ëà éè ùÿ ëÿ ðè ùÿ éà òà êå ÷è ðèð? êè, áö òöí ñÿ éà ùÿò ëÿ ðè íè òÿé éà ðÿ âà ñè òÿ ñè ëÿ ðà äÿ íèç þë êÿ ëÿ ðè íè äÿ Àðà ëûã äÿ íè çè ùÿ éà òà êå ÷è ðÿð êÿí ñÿé ëÿ ðè ìè çèí âÿ ôÿà ëèé éÿ -
ìèí 101 êì óçóíëóüóíäÀ Íÿã ëèé éàò âÿ êîì ìó íè êà ñè éà ñà ùÿ ñè íÿ ùÿ éà òà êå ÷è ðèð ëÿð. Áó íóí ñà éÿ ñèí äÿ 2003- þë êÿ ëÿ ðè íÿ áèð ëÿø äè ðÿí éîë ëà ðûí êå÷ äè éè Òöð - òè ìè çèí ìÿã ñÿ äè éàë íûç Òöð êè éÿ íèí ðè ôà ùû, èã -
Àéðûëìûø éîëëÀð ñÀëûíäûüû êè éÿ ýåîñ ò ðà òå æè áà õûì äàí ÷îõ ÿùÿ ìèé éÿò ëè
ùÀëäÀ áóíó 25 ìèí 2003-úö èë äÿí áó ýö íÿ ãÿ äÿð òÿõ ìè íÿí úö èë äÿ úÿ ìè 34 ìèë éîí îëàí ñÿð íè øèí ñà éû - òè ñà äèé éà òû, íÿã ëèé éàò âÿ òè úà ðÿò àõû íû íà
408 êì-я ЧÀòäûðäûã.» 352 ìèë éàðä Òöðê лè ðÿ ñè ùÿú ìèí äÿ ñÿð ìà éÿ ìûç êå ÷ÿí èë 182 ìèë éîí îë ìóø äóð. 2016-úû êþð ïö ìþâ ãå éèí äÿ äèð. Áó èñ òè ãà ìÿò äÿ þë - òþù ôÿ âåð ìÿê äå éèë, ùÿì äÿ áö òþâ ëöê äÿ ðå -
ãîé ìó øóã. Òöð êè éÿ íèí íÿã ëèé éàò èí ô ðàñ ò ðóê - èë äÿ èñÿ áó ðÿ ãÿì 15 èéóë äà áàø âå ðÿí õàèí êÿ ìè çèí øÿðã- ãÿðá âÿ øè ìàë- úÿ íóá òè úà ðÿò ýèî íà õèä ìÿò åò ìÿê äèð. Ãàð øû äà êû äþâ ð äÿ
òó ðó íó 15 èëя ãÿ äÿð ãû ñà ìöä äÿò äÿ êå÷ - äþâ ëÿò ÷åâ ðè ëè øè úÿù äè áàø äà îë ìàã ëà, þë - âåê òîð ëà ðûí äà ìö ùöì ëî ýèñ òèê áà çà éà ÷åâ - äÿ ðå ýèî íó ìó çóí âÿ áö òöí äöí éà íûí ùó -
ìèø äÿí ýÿ ëÿ úÿ éÿ ýÿ òèð äèê. Úöì ùó ðèé éÿò êÿíèí ùÿð òÿ ðÿ ôèí äÿ áàø âå ðÿí òåð ðîð ùö - ðèë ìÿ ñè íè òÿ ìèí åäÿ úÿê ñè éà ñÿò, ïðîã ðàì ìà íè òàð èí êè øà ôû íà, ðè ôà ùû íà, òÿ ðÿã ãè ñè íÿ âÿ
òà ðè õè ÿð çèí äÿ ñà äÿ úÿ 6 ìèí 101 êì óçóí - úóì ëà ðû êè ìè íå ãà òèâ ùàë ëà ðà áàõ ìà éà ðàã, âÿ òÿò áè ãè ïëàí ëàð èø ëÿ íèá ùà çûð ëà íûð. ñòà áèë ëè éè íÿ èñ òè ãà ìÿò ëÿí ìèø èø òè ðà êû ìû çû âÿ
ëó üóí äà àé ðûë ìûø éîë ëàð ñà ëûí äû üû ùàë äà áó - 174 ìèë éî íà ÷àò ìûø äûð. Áó èëèí ñî íóí äà èñÿ Ëî ýèñ òè êà ñåê òî ðó èñ òåù ñà ëûí ùÿð ìÿð ùÿ - èø ëÿ ðè ìè çè äà âàì åò äè ðÿ úÿ éèê. Áó ÷ÿð ÷è âÿ -
íó 25 ìèí 408 êì-ÿ ÷àò äûð äûã. Àé ðûë ìûø áó ðÿ ãÿ ìèí 189 ìèë éîí îë ìà ñû íû ýþç ëÿ éè ðèê. ëÿ ñèí äÿ ìÿø üóë ëóã âÿ ðå ýèî íàë èí êè øà ôà òÿñèð äÿ, ðå ýèîí äà êû þë êÿ ëÿð àðà ñûí äà òè úà ðÿò ÿëà -
éîë ëàð ëà áèð- áè ðè íÿ ãî âóø äó ðó ëàí âè ëà éÿò ëÿ ðèí Åé íè çà ìàí äà ñîí 15 èë äÿ ýÿ ìè ÷è ëèê åäèð, èã òè ñà äèé éàò äà èäà ðÿå äè úè ëÿ ðèí ðÿ ãà áÿò ãÿ ëÿ ðè íèí ãàð øû ñûí äà êû ìà íåÿ ëÿ ðèí àðà äàí «ùЯäЯôëЯðèìèç
ñà éû 6 îë äó üó ùàë äà, áó ýöí áó ðÿ ãÿì 76- ñåê òî ðó ìóç äà äà ìö ùöì èðÿ ëè ëÿ éè øÿ íàèë ýö úö íö àð òû ðàí ðî ëó èëÿ ùÿë ëå äè úè ÿùÿ ìèé éÿ - ãàë äû ðûë ìà ñû âÿ éó õà ðû äà äà ãû ñà øÿ êèë äÿ ЧЯðЧèâЯñèíäЯäЯ
éà ÷àò ìûø äûð. Ùÿì ÷è íèí 2003-úö èë äÿí áÿ ðè îë ìó øóã. Áó ýöí Òöð êè éÿ íèí ìà ëèê îë äó üó òÿ ìà ëèê äèð. Ìèë ëè âÿ áåé íÿë õàëã òè úà ðÿò ùÿú - ãåéä åò äè éèì íÿ ùÿíý ëà éè ùÿ ëÿ ðèí ùÿ éà òà ðåæèìëЯðÀðÀñû
èíòåãðÀñèéÀíûí òЯìèí
äà âàì åäÿí èí òåí ñèâ âÿ ýÿð ýèí èø ëÿð íÿ òè - äÿ íèç òè úà ðÿ òè äî íàí ìà ñû äöí éà þë êÿ ëÿ ðè ìèí äÿ èí êè øàô òåì ïè íÿ íàèë îëàí þë êÿ ìèç äÿ êå ÷è ðèë ìÿ ñè èëÿ Òöð êè éÿ ñö ðÿò ëÿ Àñè éà, Àâ ðî - åäèëЯ áèëìЯñè öЧöí ìöùöì
úÿ ñèí äÿ Òöð êè éÿ äÿ ìèð éî ëó þë êÿ ñè îë ìàã àðà ñûí äà èëê 15-úè ñû ðà äà äûð. Áåé íÿë õàëã ñÿ - ëî ýèñ òè êà ñåê òî ðóí äà õÿð ú ëÿ ðèí àçàë ìà ñû èëÿ ïà âÿ Àô ðè êà ãè òÿ ëÿ ðè àðà ñûí äà êû òè úà ðÿò ÿëà - ñЯíÀéå ìЯðêЯçëЯðè âЯ
ñà ùÿ ñèí äÿ ÿùÿ ìèé éÿò ëè èðÿ ëè ëÿ éè øÿ íàèë îë - ôÿð ùÿ éà òà êå ÷è ðÿí ýÿ ìè ëÿ ðÿ à÷ûã îëàí 175 áèð ëèê äÿ èø ùÿú ì ëÿ ðè àð òàí ëîýèñ òè êà ôèð ìà ëà - ãÿ ëÿ ðèí äÿ áàø ëû úà ìÿð êÿç ìþâ ãå éèí äÿ ôÀáðèêëЯðëЯ éÀíÀøû ëèìÀí
ìóø äóð. Òöð êè éÿ éöê ñÿê ñö ðÿò ëè âÿ ñö ðÿò ëè ëè ìà íû ìûç âàð. Áóí äàí áàø ãà þë êÿ ìè çèí ðû íûí åù òè éàú ëà ðû íà úà âàá âå ðÿí ïëàí ëû ñòðóê - îë ìàã èì êà íû ÿë äÿ åäÿ úÿê. ЯëÀãЯëЯðè éåíèäЯí
íЯçЯðäЯí êåЧèðèëЯúЯê,
ãà òàð êè ìè ëà éè ùÿ ëÿ ðè ìèç ñà éÿ ñèí äÿ äöí éà - äÿ íèç ëÿ ðè íèí ùÿð áè ðèí äÿ ëè ìàí éà ðàò ìà üû òóð ëàð ãó ðóë ìà üà áàø ëàí ìûø äûð. äЯìèðéîëó õЯòòè ЧЯêèëìЯëè
äà 8-úè, Àâ ðî ïà äà 6-úû éöê ñÿê ñö ðÿò ëè ãà - ùÿ äÿô êè ìè ãàð øû éà ãîé äóã. Åýåé äÿ íè çèí - Þë êÿ ìèç äÿ ëî ýèñ òè êà ìÿð êÿç ëÿ ðè íèí - Ùàë-ùà çûð äà ðå ýèîí äà âÿ áö òöí äöí éà - îëÀí éåðëЯðЯ äЯìèðéîëó
òàð îïå ðà òî ðó þë êÿ ñè àäû íû ãà çàí äû. Åé íè ëÿ äÿ èí ô ðàñ ò ðóê òóð èø ëÿ ðè áà øà ÷à òàí Øè ìà ëè ïëàí ëàø äû ðûë ìà ñû, éåð ñå ÷è ìè, éà ðà äûë ìà ñû âÿ äà äà âàì åäÿí èã òè ñà äè ðÿ ãà áÿ òèí áèð àñ - õЯòëЯðè ЧЯêèëЯúЯê, ëèìÀí
áèðëЯìЯëЯðèíäЯêè äÀð
ùà âà íÿã ëèé éà òû ñà ùÿ ñèí äÿ äöí éà íûí éöê - Åýåé/×àí äàð ëû Ëè ìà íû íûí éå ðöñ òö ñòðóê òó - èñ òèñ ìà ðû ìöõ òÿ ëèô ãó ðóì âÿ òÿø êè ëàò ëà ðûí ïåê òè äÿ íÿã ëèé éàò äÿù ëè çè íÿ, äà øû ìà ëà ðûí áîüÀçëÀðÀ ùЯëë éîëó
ñÿê òåì ï ëÿ èí êè øàô åäÿí þë êÿ ëÿ ðèí äÿí áè ðè ðó íóí «Èí øà Åò Èø ëÿò Òÿù âèë Âåð» (ÈÈÒ) ìî äå ëè âÿ çè ôÿ, ñÿ ëà ùèé éÿò âÿ ìÿ ñó ëèé éÿ òè ñà ùÿ ñèí - ìÿð êÿ çè íÿ âÿ ãîâ øà üû íà ÷åâ ðèë ìÿê äèð. òÀïûëÀúÀãäûð.»
