Page 28 - Layout 1

54 ИШDЦNYAМЫЗ — {N-3’ 2017}
СЯНАЙЕЛЯШМЯ
Àçÿðáàéúàíäà ñÿíàéåíèí èíêèøàôû ìÿãñÿäèëÿ òÿòáèã îëóíàí ÿí
ìöùöì éåíèëèêëÿðäÿí áèðè þëêÿäÿ ñÿíàéå ïàðêëàðûíûí
éàðàäûëìàñûäûð. ßñàñû 2011-úè èëäÿ ãîéóëàí Ñóìãàéûò Êèìéà
Ñÿíàéå Ïàðêûíäàí ñîíðà Áàëàõàíû Ñÿíàéå Ïàðêû, Ãàðàäàü Ñÿíàéå
Ïàðêû, Ìèíýÿ÷åâèð Ñÿíàéå Ïàðêû âÿ Ïèðàëëàùû Ñÿíàéå Ïàðêû
éàðàäûëûá. Ùàçûðäà þëêÿìèçäÿ ñÿíàéå ïàðêëàðûíûí ñàéû 5-ÿ ÷àòûá.
Ñÿíàéå ïàðêëàðûíäà ñàùèáêàðëàðûí ôÿàëèééÿòè, ñÿíàéå
ìöÿññèñÿëÿðèíèí éàðàäûëìàñû ö÷öí ñîí äÿðÿúÿ ìöíáèò ìöùèò
éàðàäûëûá.
Ñÿ íà éå ïàð êûí äà ôÿà ëèé éÿò ñà -
ùèá êà ðà áèð ÷îõ öñ òöí ëöê ëÿð âå ðèð:
l Ñÿ íà éå ïàð ê ëà ðûí äà ÷à ëû øàí øèð -
êÿò âÿ ñà ùèá êàð ëàð ãåé äèé éà òà
àëûí äûã ëà ðû òà ðèõ äÿí 7 èë ìöä äÿ -
òè íÿ: ÿì ëàê, òîð ïàã âÿ ìÿí ôÿ ÿò
âåð ýè ñèí äÿí, èñ òåù ñàë ìÿã ñÿ äè -
ëÿ èä õàë åò äèê ëÿ ðè òåõ íè êà íûí, òåõ -
íî ëî æè àâà äàí ëûã ëà ðûí âÿ
ãóð üó ëà ðûí èä õà ëû çà ìà íû ßÄÂ-
äÿí âÿ ýþì ðöê ðö ñóì ëà ðûí äàí
àçàä äûð ëàð;
l ñÿ íà éå ïàð êû áö òöí èí ô ðàñ ò ðóê -
òóð ëà òÿ ìèí åäèë äè éèí äÿí ñà ùèá -
êà ðûí ìöÿñ ñè ñÿ ñè ö÷öí ÿëà âÿ
ùå÷ áèð èí ô ðàñ ò ðóê òóð éà ðàò ìà ñû -
íà åù òè éàú éîõ äóð;
l òîð ïàã ñà ùÿ ñè íèí èúà ðÿ ùàã ãû
àøà üû ùÿä äÿ äèð;
l ýö çÿø ò ëè êðå äèò ëÿð àëà áè ëèð;
l èí çè áà òè ïðî ñå äóð ëà ðû ñà äÿ ëÿø äè -
ðè ëèá;
l ñà ùèá êàð ëûã ôÿà ëèé éÿ òè íèí ñÿ ìÿ -
ðÿ ëè ùÿ éà òà êå ÷è ðèë ìÿ ñè ö÷öí
õèä ìÿò ëÿð òÿø êèë åäè ëèð;
l èñ òè ëèê, åëåê ò ðèê åíåð æè ñè, ñó âÿ
ãà çûí ñà òû øû íà, òóë ëàí òû ñó ëà ðû íûí
àõû äûë ìà ñû íà âÿ ìÿè øÿò òóë ëàí òû -
{N-3’ 2017} — ИШDЦNYAМЫЗ 55
ëà ðû íûí éû üûë ìà ñû íà ýþ ðÿ ýö çÿø ò ëè
òà ðèô ëÿ ð òÿò áèã åäè ëèð.
Ñÿ íà éå ïàð ê ëà ðû ìöÿñ ñè ñÿ ëÿ ðèí
áþ éöê ëö éö, èõ òè ñàñ ëàø ìà âÿ ýö çÿøò
øÿð ò ëÿ ðè íÿ ýþ ðÿ ñÿ íà éå çî íà ëà ðû âÿ
ìÿ ùÿë ëÿ ëÿ ðÿ áþ ëö íöð.
ñЯíÀ éå çî íÀ ñû íЯäèð?
Äà ùà ÷îõ áèð ìÿù ñóë, õèä ìÿò
öç ðÿ èõ òè ñàñ ëàø ìûø ìöÿñ ñè ñÿ ëÿ ðèí
éåð ëÿø äè éè ñÿ íà éå ïàð ê ëà ðû ñÿ íà éå
çî íà ëà ðû àä ëà íûð. Àçÿð áàé úàí äà
êèì éà, éöí ýöë ñÿ íà éå, ýÿ ìè ãà éûð -
ìà öç ðÿ èõ òè ñàñ ëàø ìûø ñÿ íà éå
çîíà ëà ðû ìþâ úóä äóð. Ìÿ ñÿ ëÿí,
Ñóì ãà éûò Êèì éà Ñÿ íà éå Ïàð êûí -
äà ôÿà ëèé éÿò ýþñ òÿ ðÿí ìöÿñ ñè ñÿ ëÿð
ÿñà ñÿí íåôò-êèì éà ìÿù ñóë ëà ðû íûí Îí ëà ðûí ëà éè ùÿ ëÿ ðè ÿñà ñûí äà 1,2 ìèë - ãåé ðè- íåôò ñÿ íà éå ñè íèí ÿí èðè âÿ
èñ òåù ñà ëû öç ðÿ èõ òè ñàñ ëà øûá. éàðä äîë ëàð èí âåñ òè ñè éà úÿëá åäè ëèá. àïà ðû úû ìöÿñ ñè ñÿ ëÿ ðèí äÿí îëà úàã.
Ãà ðà äàü ðà éî íó ÿðà çè ñèí äÿ Ðå çè äåí ò ëÿð òÿ ðÿ ôèí äÿí èñ òåù ñàë
éåð ëÿ øÿí Ãà ðà äàü Ñÿ íà éå Ïàð êû íûí îëó íà úàã ìöõ òÿ ëèô ñÿ íà éå ìÿù - Åòè áàð Àá áà ñîâ, Áà ëà õà íû Ñÿ íà éå
éå ýà íÿ ðå çè äåí òè «Áà êû Ýÿ ìè ãà éûð - ñóëëà ðû, î úöì ëÿ äÿí ïî ëèï ðî ïè ëåí, Ïàð êû íûí äè ðåê òî ðó, «Òÿ ìèç Øÿ ùÿð»
ìà Çà âî äó» ÌÌÚ îë äó üóí äàí, éöêñÿê ñûõ ëûã ëû ïî ëèå òè ëåí, øö øÿ ëþâ - ÀÑÚ- íèí èäà ðÿ ùå éÿ òè íèí ñÿä ðè
áó ðà äà èñ òÿ íè ëÿí íþâ ìöõ òÿ ëèô òÿ éè - ùÿ ëÿð, ôåð ðîÿ ðèí òè ëÿð, éöê ñÿê òÿç éè ãÿ «Éåä äè ùåê òàð ÿðà çè íè ÿùà òÿ
íàò ëû ýÿ ìè ëÿ ðèí òè êèí òè ñè, òÿ ìè ðè âÿ äà âàì ëû õîð òóì âÿ ôè òèíã, èí øà àò åäÿí Áà ëà õà íû Ñÿ íà éå Ïàð êûí äà
öìó ìè ëèê äÿ äÿ íèç âÿ îô øîð ìö ùÿí - ãàò ãû ëà ðû ö÷öí õàì ìàë âÿ ùà çûð ìÿè øÿò òóë ëàí òû ëà ðû íûí åìà ëû âÿ õèä -
äèñ ëèê èø ëÿ ðè íèí éå ðè íÿ éå òè ðèë ìÿ ñè íÿ - ìÿù ñóë ëà ðûí Àâ ðî ïà âÿ ÌÄÁ þë êÿ - ìÿò ìöÿñ ñè ñÿ ëÿ ðè íèí éà ðà äûë ìà ñû
çÿð äÿ òó òó ëóð. ëÿ ðè íÿ èõ ðà úû íÿ çÿð äÿ òó òó ëóð. íÿ çÿð äÿ òó òó ëóð. Ñÿ íà éå ïàð êûí äà
òÿê ðàð èñ òåù ñàë ñà ùÿ ñèí äÿ ìà ðàã ëû
ñЯíÀ éå ìЯùЯë ëЯñè íЯäèð? Ùÿ äÿ ôè ìèç îëàí ïî òåí ñèàë ñà ùèá êàð ëàð âÿ èí -
Ñÿ íà éå ìÿ ùÿë ëÿ ñèí äÿ íèñ áÿ òÿí l Ãàô ãàç âÿ Îð òà Øÿðã ðå ýèî íóí - âåñ òîð ëàð ö÷öí ÿë âå ðèø ëè øÿ ðàèò éà ðà -
êè ÷èê ëà éè ùÿ ëÿð ùÿ éà òà êå ÷è ðè ëèð. Ñÿ - äà êèì éà- ñÿ íà éå ìÿð êÿ çè íÿ äû ëûá. Ïàð êà ÿñà ñÿí òÿê ðàð åìàë ëà
íà éå çî íà ñûí äà äÿ éÿ ðè ìèë éîí ëàð - ÷åâ ðèë ìÿê; ìÿø üóë îëàí ìöÿñ ñè ñÿ ëÿð úÿëá åäè -
ëà ìà íàò îëàí ëà éè ùÿ ëÿð îë äó üó l Êèì éà ñÿ íà éå ñèí äÿ èí íî âà òèâ ëèð. Ùà çûð äà ñÿ íà éå ïàð êû íûí èø ëÿí -
ùàë äà ñÿ íà éå ìÿ ùÿë ëÿ ñèí äÿ 5-500 âÿ éöê ñÿê òåõ íî ëî æè èñ òåù ñà ëûí ìèø ìö ùÿð ðèê éàü ëà ðû íûí, ïåò
ìèí ìà íàò ëûã ëà éè ùÿ ëÿð ðåàë ëàø äû ðû ëûð. ÿñàñ ìÿð êÿ çè íÿ ÷åâ ðèë ìÿê; áó òóë êà ëà ðûí, êàð òîí ìÿ ìó ëàò ëà ðû íûí
Ùà çûð äà Àçÿð áàé úàí äà Íåô ò ÷à - l Ðå ýèîí äà êèì éà ñÿ íà éå ñè åìà ëû, ïëàñ òèê ìÿ ìó ëàò ëàð âÿ ìå -
ëà âÿ Ìà ñàë ëû ÿðà çè ñèí äÿèêè ñÿ íà éå ìÿù ñóë ëà ðû íûí ÿñàñ òÿú ùè çàò ÷û ñû - áåë èñ òåù ñà ëû èëÿ ìÿø üóë îëàí 5 ðå -
ìÿ ùÿë ëÿ ñè éà ðà äû ëûð. Ñÿ íà éå ìÿ - íà ÷åâ ðèë ìÿê; çè äåí òè âàð. Ðå çè äåí ò ëÿð òÿ ðÿ ôèí äÿí
ùÿë ëÿ ëÿ ðèí äÿ òÿò áèã îëó íàí ýö çÿø ò - l áèç íåñ èí êó áà òîð ëà ðûí éà ðà äûë - ñÿ íà éå ïàð êû íà 23,4 ìèë éîí ìà -
ëÿð ñÿ íà éå çî íà ëà ðûí äà êû êè ìè ìà ñû äûð. íàò äàí ÷îõ èí âåñ òè ñè éà íûí éà òû ðûë -
áþ éöê îë ìà ñà äà, áó ðà äà ôÿà ëèé éÿò Ñóì ãà éûò ÊÑÏ-íèí ÿñàñ ëà éè ùÿ - ìà ñû, ùÿì ÷è íèí 300-äÿí ÷îõ éå íè
ýþñ òÿ ðÿí ìöÿñ ñè ñÿ Èí âåñ òè ñè éà ëÿ ðèí äÿí áè ðè «ÑÎ ÚÀÐ Ïîë é ìåð»äèð. èø éå ðè íèí éà ðà äûë ìà ñû íÿ çÿð äÿ òó -
òÿø âè ãè ñÿ íÿ äè ÿë äÿ åäÿ ðÿê, ñÿ íà - Áó ðà äà 2018-úè èëèí ÿâ âÿ ëè íÿ èë ëèê èñ - òó ëóð. Ñÿ íà éå ïàð êûí äà ôÿà ëèé éÿò
éå ïàð êû íûí èì òè éàç ëà ðû íà ñà ùèá òåù ñàë ýö úö 180 ìèí òîí ïî ëèï ðî - ýþñ òÿð ìÿê äÿ ìà ðàã ëû îëàí ïî òåí -
îëóð. Áó ðà äà éå ýà íÿ ôÿðã ìÿí ôÿ ÿò ïè ëåí âÿ èë äÿ 120 ìèí òîí éöê ñÿê ñèàë ðå çè äåí ò ëÿð ëÿ ìö òÿ ìà äè ýþ ðöø -
âåð ýè ñèí äÿí 50% àçàä îë ìà äà äûð. ñûõ ëûã ëû ïî ëèå òè ëåí îëàí èñ òåù ñàë õÿò - ëÿð êå ÷è ðè ëèð âÿ «éà øûë áèç íåñ» ö÷öí
Ñÿ íà éå ìÿ ùÿë ëÿ ëÿ ðè êè ÷èê âÿ îð òà ëÿ ðè èñ òèñ ìà ðà âå ðè ëÿ úÿê. Áó çà ìàí ôàé äà ëû îëà úàã ëà éè ùÿ ëÿð äÿ éÿð ëÿí -
ñà ùèá êàð ëû üûí èí êè øà ôû ö÷öí áþ éöê õàì ìàë êè ìè «Àçÿð êèì éà» ÈÁ- íèí äè ðè ëèð».
òÿ êàí îë äó üóí äàí, éà õûí ýÿ ëÿ úÿê - èñ òåù ñàë åò äè éè ïðî ïè ëåí âÿ åòè ëåí -
äÿ áèð ÷îõ áþë ýÿ ëÿð äÿ äÿ áó òèï ëè äÿí èñ òè ôà äÿ îëó íà úàã. Ìöÿñ ñè ñÿ - Àðèô Ìàù ìó äîâ, Ìèí ýÿ ÷å âèð Ñÿ íà éå
ëà éè ùÿ ëÿ ðèí ðåàë ëàø äû ðûë ìà ñû íÿ çÿð äÿ íèí ìÿù ñóë ëà ðûí ùÿì Òöð êè éÿ âÿ Ïàð êû íûí äè ðåê òî ðó
òó òó ëóð. Àâ ðî ïà áà çàð ëà ðû íà èõ ðàú åдè ëÿ úÿê, Ìèí ýÿ ÷å âèð Ñÿ íà éå Ïàð êûí äà
ùÿì äÿ éåð ëè ìöÿñ ñè ñÿ ëÿ ðèí, êè ÷èê (ÌÑÏ) èõ ðàú éþ íöì ëö ìöÿñ ñè ñÿ ëÿð
Íà çèì Òà ëû áîâ, Ñóì ãà éûò Êèì éà Ñÿ - âÿ îð òà ñà ùèá êàð ëû üûí õàì ìà ëà ôÿà ëèé éÿò ýþñ òÿ ðÿ úÿê. Îí ëàð þë -
íà éå Ïàð êû íûí äè ðåê òî ðó îëàí òÿ ëÿ áà òû íû þäÿ éÿ úÿê. «ÑÎ - êÿìè çÿ áþ éöê ùÿú ì äÿ âàë éó òà
«Ñóì ãà éûò Êèì éà Ñÿ íà éå Ïàð - ÚÀÐ Ïîë é ìåð»èí èñ òåù ñàë åäÿ úÿ éè ýÿ òè ðÿ úÿê, èñ òåù ñàë äà èñÿ éåð ëè õàì -
êû íûí éà ðà äûë ìà ñûí äàí ãû ñà çà ìàí ìÿù ñóë ëàð äàí èñ òè ôà äÿ åò ìÿê ëÿ éå - ìàë äàí èñ òè ôà äÿ îëó íà úàã.
êå÷ ìÿ ñè íÿ áàõ ìà éà ðàã, ùà çûð äà íè çà âîä âÿ ôàá ðèê ëÿð ãó ðó ëà áè ëÿð. Ïàð ê äà 9 ìöÿñ ñè ñÿ òè êè ëÿ úÿê -
10 øèð êÿ òÿ ðå çè äåíò ñòà òó ñó âå ðè ëèá. Çà âîä èñ òèñ ìà ðà âå ðèë äèê äÿí ñîí ðà ïàì áûã èï ëèê, àê ðèë èï ëèê, éóí èï ëèê,