Page 28 - Layout 1

54 ИШDЦNYAМЫЗ — {N-2’ 2017}

Èñ ìà éû ëûí þëÖ ìÖ..., «Èñ ìàÈ ëÈé éЯ»...
19-úó ÿñ ðèí ñî íóí äà Àüà Ìó ñà Íà üû éåâ ...Àüà Ìóñà þëöì
ùÿ éà òû íûí õîø áÿõò äþâ ðö íö éà øà éûð äû. Âàð- òÿùëöêÿñèíäÿ äÿ
äþâ ëÿò, øàí- øþù ðÿò, ñåâ äè éè ãà äûí âÿ ñ. Ùÿð
øåé öðÿ éèí úÿ èäè. Àì ìà áó âàõò îíóí éå - õÿñèñëèéèíè éåðÿ
ýà íÿ îü ëó Èñ ìà éûë âÿ ðÿ ìÿ òó òó ëóð. Î äþâð - ãîéìóðäó. îíó èêè
äÿ Áà êû ìèë éîí ÷ó ëà ðû íûí àè ëÿ ëÿ ðè íè ìöà ëè úÿ
åäÿí Âàð òà ïå òîâ àä ëû ìÿø ùóð ùÿ êèì Èñ - äÿôÿ îüóðëàìûøäûëàð...
ìà éû ëû ìöà éè íÿ äÿí êå ÷è ðÿí äÿí ñîí ðà Íà -
üû éå âÿ äå éèð êè, îü ëà íûí ùà ëû àüûð äûð, òåç
òÿä áèð ýþ ðöë ìÿ ñÿ, òÿ ëÿô îëà úàã, àì ìà 50 éàë âà ðàð äû ëàð. Î èñÿ ùà ëû íû ïîç ìà äàí áèð -
ìè íÿ ìöà ëè úÿ îëó íà áè ëÿð: «Àüà Èñ ìà éû ëû úÿ êÿë ìÿ èëÿ ãÿ ðà ðû íû äå éÿð äè. Ùà ìû áè ëÿð -
þçöì Èñ âå÷ ðÿ éÿ àïà ðûá, áèð èë ÿð çèí äÿ äè êè, îíóí ãîé äó üó øÿðò äÿ éèø ìèð. Áó
ìöà ëè úÿ åò äè ðèá ýÿ òè ðÿ ðÿì». Àì ìà Ìó ñà éîë ëà èðè èìà ðÿò ëÿð, íåô ò ëè òîð ïàã, ìÿ äÿí âÿ
Íà üû éåâ úÿ ìè îí ìèí ìà íàò âå ðÿ úÿ éè íè çà âîä ëàð, ýÿ ìè ëÿð îí äà áèð, èéèð ìè äÿ áèð
áèë äè ðèð, ñþù áÿò áó íóí ëà áè òèð. Ñîí ðà äàí Èñ - ãèé ìÿ òèí äÿ, äÿ éÿð- äÿé ìÿ çè íÿ Àüà Ìó -
ìà éû ëûí ùà ëû ïèñ ëÿ øÿí äÿ Àüà Ìó ñà ìöà ëè - ñà íûí ìöë êèé éÿ òè íÿ êå ÷èð äè.
úÿ éÿ ÿë ëè ìèí ìà íàò âåð ìÿ éÿ ðà çû îëóð.
Àì ìà õÿñ òÿ íè éîõ ëà éàí ùÿ êèì äå éèð êè, èø «åâ ÒÈê äÈ ðЯí àäà ìû ЯúЯë àïàð ìûð»
èø äÿí êå ÷èá, èí äè îíó ùå÷ éöç ìèí ìà íàò - Àüà Ìó ñà àüûð õÿñ òÿ ëèê äÿí ñîí ðà 1919-
ëà äà õè ëàñ åò ìÿê ìöì êöí äå éèë. Ùà úû úó èëèí àï ðåë àéûí äà âÿ ôàò åäèá. Ãÿ äèì
Çåé íà ëàá äèí Òà üû éå âèí õà ùè øè èëÿ äîê òîð Øÿðã ðÿ âà éÿ òèí äÿ äå éè ëèð êè, åâ òèê äè ðÿí
Ìÿ ùÿì ìÿä Ðçà Âÿ êè ëîâ õÿñ òÿ Èñ ìà éû ëû àäà ìû ÿúÿë àïàð ìûð. Àüà Ìó ñà äà èñ òÿ éèð -
Èñ âå÷ ðÿ éÿ àïà ðûð, ìöà ëè úÿ äÿí ñîí ðà ùà ëû äè êè, 100 áè íà òèê äè ðèá 100 èë éà øà ñûí. Àí -
éàõ øû ëà øûð. Ëà êèí î, ÷îõ éà øà ìûð - 1902-úè úàã 98 áè íà òèê äè ðÿí Àüà íûí âÿ ôàò åäÿí äÿ
èë äÿ 27 éà øûí äà ðÿù ìÿ òÿ ýå äèð. ùå÷ 70 éà øû äà îë ìà éûá. Ùÿ ìè øÿ äå éÿð -
Ôà úèÿ äÿí ñàð ñû ëàí Àüà Ìó ñà îü ëó íóí õà - ìèø êè, 2 áè íà äà òè êÿ áèë ñÿé äèì, éÿ ãèí êè,
òè ðÿ ñè íè ÿáÿ äè ëÿø äèð ìÿê ö÷öí «Èñ ìàè ëèé éÿ» 100 èë éà øà éà ðàì.
áè íà ñû íû èí øà åò äè ðèð. 1913-úö èë äÿ áà øà ÷à -
òàí «Èñ ìàè ëèé éÿ» èí äè äÿ øÿ ùÿ ðèí ÿí ýþ çÿë ïóë ëàð Èí ýÈë ÒЯðЯâЯÈñ âåЧðЯ
òà ðè õè ìå ìàð ëûã èí úè ëÿ ðèí äÿí ñà éû ëûð. Áàí ê ëà ðûí äà äûð
Áÿñ Àüà Ìó ñà íûí ñÿð âÿ òè êè ìÿ ãèñ ìÿò îë -
êà çÈ íî äà îÒó ðàí «õÈ ëàñ êàð» äó? Ìèë éîí ÷ó íóí íÿ âÿ ñè, Ðó ñè éà âÿ òÿí -
Äþâ ðö íöí ìÿø ùóð «Ãûø êëó áó» àä ëà íàí äà øû Äè ëà ðÿ Íà üû éå âà äå éèð êè, àòà ñû Ôÿ ðÿú
ÿçÿ ìÿò ëè áè íà ñû âÿ îíà áè òè øèê «Àñ òî ðè éà» Íà üû éå âèí (Èñ ìà éûë þë äöê äÿí ñîí ðà Àüà
ìåù ìàí õà íà ñû äà Ìó ñà Íà üû éå âèí èäè. Ìó ñà ãàð äà øû Àüÿ ëè íèí îü ëó íó þâ ëàä ëû üà
Ìèë éîí ÷ó áó áè íà ëàð äàí ÷îõ ëó ìÿí ôÿ ÿò ýþ òö ðöð - ðåä.) ñþç ëÿ ðè íÿ ýþ ðÿ, Àüà Ìó ñà
...ÀüÀ ÌóñÀ îüëóíóí ýþ òö ðöð, кирайя пулу àëûð äû. Ùÿð èêè áè íà íû Íà üû éåâ ïóë ëà ðû íû õà ðè úè áàí ê ëà ðà éà òû ðûá:
õÀÒÈðЯñÈíÈ áèð ýöð úö èúà ðÿ éÿ ýþ òö ðöá êà çè íî êèì èø -
ЯÁЯÄÈëЯøÄÈðÌЯê ÖЧÖí «Áà áàì áó ïóë ëà ðû Áà êû âÿ Ðó ñè éà áàí ê -
«ÈñÌÀÈëÈééЯ» ÁÈíÀñûíû ÈíøÀ ëÿ äèð äè. Àüà Ìó ñà áÿ çÿí êà çè íî äà êû îòà - ëà ðûí äà ñàõ ëà ìàã èñ òÿ ñÿ äÿ, îí ëàð ãÿ áóë
åÒÄÈðÈð. 1913-úö ÈëÄЯ ÁÀøÀ üûí äà ÿé ëÿ øèá, ãó ìàð îé íà éàí ëà ðà áà õàð, åò ìÿ éèá ëÿð. Î äà ìÿú áóð îëóá Èí ýèë òÿ ðÿ âÿ
ЧÀÒÀí «ÈñÌÀÈëÈééЯ» ÈíÄÈ ÄЯ àðà áèð ìöð ýö ëÿ éÿð äè; âàð-éî õó íó óäó çàí -
øЯùЯðÈí Яí ýþçЯë ÒÀðÈõÈ Èñ âå÷ ðÿ áàí ê ëà ðûí äà éåð ëÿø äè ðèá».
ÌåÌÀðëûã ÈíúÈëЯðÈíÄЯí ëàð ñàìàí ÷þ ïöí äÿí éà ïû øàí êè ìè Àüà Ùà çûð äà õà ðè úè áàí ê ëàð äà Àüà Ìó ñà íûí ãû -
ñÀéûëûð. Ìó ñà íûí öñ òö íÿ ãà ÷àð, ÿòÿ éèí äÿí òó òóá çûë ïóë ëà 413 ìèë éî íó ãà ëûá. Àì ìà êîä ñþ -
çö íö áèë ìÿ äè éè íÿ ýþ ðÿ, àè ëÿ ñè ùÿ ìèí
ïóë ëà ðû àëà áèë ìèð: «Áàí ê äà áèç äÿí êîä èñ -
òÿ éèð ëÿð, áèç èñÿ áèë ìè ðèê. 1938-úè èë äÿ ùÿ -
ìèí áàí ê ëàð äàí àòà ìà ÷åê ýþí äÿ ðèá ëÿð êè,
ýÿ ëèí ïóë ëà ðû àëûí. Àì ìà ÄÒÊ- äà áóí äàí
õÿ áÿð òó òóá, àòà ìû èí úè äèá ëÿð. ×å êè îíà
éå äèç äè ðèá, ñîí ðà äà 7 ñà àò àú ñàõ ëà éûá ëàð
êè, ÷åê ùÿçì îëóí ñóí. Îíà ýþ ðÿ äÿ ïó ëó
àëà áèë ìè ðèê. Àì ìà Àçÿð áàé úà íûí àäûí äàí
äþâ ëÿò îëà ðàã ìö ðà úèÿò åäèá ïó ëó ýå ðè
ãàé òà ðà áè ëÿ ðèê».
Èí äè Íà üû éåâ ëÿð àè ëÿ ñè íèí òÿê èñ òÿ éè îíóí
âà ðè äà òû íû õà ðè úè áàí ê ëàð äàí ýå ðè àë ìàã âÿ
ùÿ ìèí ïó ëà Áà êû äà èêè áè íà òèê äèð ìÿê ëÿ
Àüà Ìó ñà Íà üû éå âèí 100 áè íà íûí ñà ùè áè
êè ìè àäû íû òà ðè õÿ ñàë ìàã äûð.
Íàè áÿ Ãóð áà íî âà